Paella’nın 1200 yıl önce icat edildiğini biliyor muydunuz? Valensiya’nın bu meşhur yemeği nasıl oldu da ünlü oldu peki? Paella başlangıçta birçok kişi arasında paylaşılan tek kap yemek olarak yapılıyordu. Bugün, dünya çapında tüketilen birkaç çeşit paella olması dışında pek bir şey değişmedi.
Paella’nın Kökenleri
Mağribliler, Orta Çağ boyunca Kuzeybatı Afrika, İber Yarımadası, Sicilya ve Malta’nın Müslüman sakinleriydi. 718’de Akdeniz’in en büyük doğal limanlarından biri olan Valensiya üzerinden İspanya’ya geldiler. Yanlarında da pirinç getirdiler ve Valensiya İspanya’nın en önemli pirinç üretim bölgesi haline geldi. İlginç bir şekilde, pirinç için İspanyolca kelime, Arapça ‘al-ruzz’dan türetilen ‘arroz’dur.
Paella başlangıçta çiftçiler ve çiftlik işçileri tarafından pişiriliyordu. Tarlalarda ne varsa; domates, soğan, salyangoz ve birkaç bezelye ile birlikte pirinç pişiriliyordu. Tavuk ve tavşan gibi etler sadece özel günlerde eklenirdi. Paella büyük bir tavada açık ateşte pişirilirdi. Bu tava, tava anlamına gelen Latince “patella” kelimesinden gelen “la paella” olarak adlandırılıyordu. Paella, bugün hala geleneksel şekilde, doğrudan tavadan yeniyor. Paella tavası, düz tabanlı, geniş ve yuvarlak olması ile karakterize edilir. Paella tavaları arasında değişmeyen özellik yüksekliktir, pirincin tabanla maksimum teması için yüksekliğin az olması gerekir. Geleneksel olarak paella, her kişinin tahta kaşıklarıyla doğrudan tavadan yenirdi. İspanyollar için paella yemek hala önemli bir olaydır.
Kültürlerin Birliği
İspanyol yemek tarihçisi Lourdes March, paellanın “iki önemli kültürün birliğini ve mirasını simgelediğini” söylüyor. Bunun başlıca sebebi ise; tavanın Roma’dan, pirincin ise Arap kültüründen gelmesi.
Bugün paella İspanya’da hala yaşamın önemli bir parçası. Paella, restoranlarda yenmenin yanı sıra aile buluşmalarında, pikniklerde ve tatil alanlarında da sıklıkla tüketilir. Ayrıca çoğu zaman “fiestaların” merkezinde yer alır.
Dengeli, Muhteşem Bir Lezzet Şöleni
Paella birçok malzemeyle hazırlanabilir. Pirinç, et, deniz ürünleri, mevsim sebzeleri ve safran otantik bir paella tarifini oluşturan ana malzemelerdir. Tadına veya yaptığınız paella türüne bağlı olarak şu malzemeleri dahil edebilir veya hariç tutabilirsiniz: tavuk, balık, kabuklu deniz ürünleri, tavşan, kalamar, salyangoz, bezelye ve biber. Ancak bizden söylemesi; paellaya meşhur sarı rengini ve kendine özgü lezzetini veren safranı ihmal etmeyin.
Yaygın olarak bilinen üç paella türü vardır. Valensiya paellası, deniz ürünleri paellası ve karışık paella ama daha birçokları da var. Valencia paella beyaz pirinç, yeşil sebzeler, et (tavşan, tavuk, ördek), kara salyangozları, bezelye ve baharatlardan oluşur. Deniz ürünleri paellada da et ve salyangozlar, deniz ürünleri ile değiştirilir ve fasulye ve yeşil sebzeleri çıkarılır. Karışık paella ise et, deniz ürünleri, sebzeler ve bazen bezelyeden oluşan serbest stil bir kombinasyondur. Çoğu paella şefi bu yemek için calasparra veya günümüzde artık paella pirinci olarak bilinen bomba pirincini kullanır. Diğer önemli bileşenler arasında safran ve zeytinyağı bulunur. En değerli baharatlardan olan safran için paellaya o mükemmel rengi ve aromayı veren en önemli bileşendir desek hiç de abartmış olmayız.
İran’dan İspanya’ya Uzanan Bir Yolculuk
Paella’nın Mağribliler tarafından İspanya’ya getirildiğini söylemiştik. Peki, bundan öncesi neydi?
Tarihçiler şimdi paellanın 8. ve 9. yüzyıllarda İran’dan dışarıya yayılan bir Arap pirinç yemekleri ailesinin parçası olduğunu söylüyor. Paella, İran pilavının ve hatta Hint pulaosu ve biryani’nin kız kardeşi olabilir! Yani tarihçilerinde de dediği gibi, paella gerçekten kültürlerin kaynaşmasını ve birbiriyle entegre olmasını gösteren muhteşem örneklerden biri.
advertisement